Płk Ryszard Pietras jest absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Chemicznych w Krakowie. Studia magisterskie oraz studia podyplomowe ukończył w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki.
W Akademii Obrony Narodowej ukończył kursy przeszkolenia operacyjnego oraz specjalistyczny kandydatów na dowódców batalionów. Jest absolwentem Podyplomowych Studiów Polityki Obronnej w Royal College of Defence Studies w Londynie. Za granicą ukończył kursy: „NATO Crisis Management” w NATO School Oberammergau w Niemczech, „Program on terrorism and security studies” w Centrum Marshalla w Niemczech oraz „Defence resource management” w Naval Postgraduate School w Stanach Zjednoczonych.
Zawodową służbę rozpoczął w 1986 roku jako dowódca plutonu w 2. Pułku Chemicznym w Grudziądzu. W latach 1987-2006 zajmował kolejno stanowiska w strukturach Wojsk Chemicznych SZ RP: dowódcy kompanii w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Chemicznych w Krakowie (1987-1990), w 5. Pułku Strzelców Podhalańskich (1990-1993), oficera operacyjnego sztabu w dowództwie Krakowskiego Okręgu Wojskowego, Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego i 2. Korpusu Zmechanizowanego (1993-2006) oraz dowódcy 5. batalionu chemicznego w Tarnowskich Górach.
Od 2007 roku pełni służbę w strukturach Wojsk Specjalnych służąc na stanowiskach sztabowych i dowódczych. Zajmował między innymi stanowiska dowódcy 1. Pułku Specjalnego Komandosów w Lublińcu oraz dowódcy Jednostki Wojskowej Komandosów.
Płk Ryszard Pietras dwukrotnie uczestniczył w misji SFOR w Bośni i Hercegowinie, zajmując kolejno stanowiska oficera operacyjnego Polskiego Batalionu SFOR i dowódcy kompanii szturmowej Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej (2000) oraz zastępcy-szefa sztabu Polskiego Batalionu SFOR w Międzynarodowej Grupie Bojowej (2003).